Ogólnopolska Konferencja „Na pomoc niesamodzielnym”  
– Opieka Długoterminowa w Polsce: dzisiaj i jutro
Warszawa, Hotel NYX, 21-22.11.2024
 
Wprowadzenie i kontekst
Panel dyskusyjny dotyczący wentylacji mechanicznej w warunkach domowych stanowił kluczowy punkt pierwszego dnia konferencji. Debatę otworzył dr Robert Suchanke, Prezes Ogólnopolskiego Związku Świadczeniodawców Wentylacji Mechanicznej, podkreślając znaczenie tej formy opieki dla pacjentów z przewlekłymi schorzeniami oddechowymi. Wskazał na niski poziom wykorzystania tej technologii w Polsce w porównaniu do krajów zachodnich – w Polsce z wentylacji mechanicznej korzysta około 14 tysięcy pacjentów, podczas gdy we Francji aż 100 tysięcy, a w Niemczech 80 tysięcy.
 
Główne problemy i wyzwania
Brak programu przesiewowego:
Obecnie pacjenci trafiają do systemu wentylacji domowej głównie w sytuacjach krytycznych, zwykle po hospitalizacji.
Konieczna jest poprawa dostępu do świadczeń poprzez wdrożenie ukierunkowanej ścieżki diagnostycznej.
Niewystarczająca liczba świadczeń:
Wentylacja domowa jako świadczenie została wprowadzona w Polsce 20 lat temu, ale rozwija się znacznie wolniej niż w krajach UE.
Brak systemowych rozwiązań wspierających pacjentów cierpiących na POChP (przewlekła obturacyjna choroba płuc), która jest trzecią najczęstszą przyczyną zgonów w Polsce.
Problemy z finansowaniem i organizacją:
Świadczenia są wyceniane na podstawie kosztów zakupu sprzętu, co ogranicza ich rozwój.
Brak zatwierdzenia nowego modelu świadczeń przez Ministerstwo Zdrowia (MZ) pomimo trwających od 3 lat prac.
Zanieczyszczenie powietrza:
Polska boryka się z problemem jakości powietrza, co dodatkowo zwiększa liczbę pacjentów wymagających wsparcia wentylacyjnego.
 
 
 
 
Proponowane rozwiązania
Nowy model świadczenia:
Wprowadzenie zorganizowanego systemu opieki opartego na telemedycynie, pozwalającego na zdalne monitorowanie parametrów pacjenta i przesyłanie raportów do lekarzy.
Zmiana miejsca kwalifikacji pacjentów – z hospitalizacji na system przesiewowy w opiece ambulatoryjnej.
Współpraca między instytucjami:
NFZ zadeklarował otwartość na wdrażanie telemonitoringu oraz wdrożenie nowych procedur świadczeń.
AOTMiT (Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji) zgłosiła gotowość do prac nad zmianami systemowymi.
 
Głosowanie i podsumowanie dyskusji
Podczas interaktywnej ankiety uczestnicy wskazywali, które aspekty systemu wymagają największych zmian. Wyniki jednoznacznie wskazały na:
Konieczność poprawy dostępu do świadczeń.
Wdrożenie telemedycyny jako narzędzia wspierającego efektywność opieki.
Wypracowanie modelu finansowania, który uwzględnia rzeczywiste potrzeby świadczeniodawców.
Dr Robert Suchanke zakończył debatę podkreślając znaczenie dalszych prac nad nowym modelem. Wyraził również nadzieję, że rząd podejmie aktywniejsze działania na rzecz poprawy sytuacji pacjentów od początku 2025 roku.
 
Podsumowanie wniosków z raportu i debaty
Priorytety na przyszłość:
Utworzenie ogólnopolskiego programu przesiewowego w zakresie diagnostyki POChP i innych schorzeń wymagających wsparcia wentylacyjnego.
Rozszerzenie świadczeń wentylacji mechanicznej domowej oraz ich dostosowanie do rzeczywistych potrzeb pacjentów.
Przyspieszenie procedowania projektu w Ministerstwie Zdrowia i zwiększenie finansowania opieki długoterminowej.
Aspekty społeczne i etyczne:
Jarosław Maćkiewicz z Łódzkiego Hospicjum dla Dzieci zwrócił uwagę na kwestie jakości życia pacjentów, możliwości współczesnej medycyny oraz prawa do decydowania o końcu życia.
Dyskusja nad prawami pacjentów wentylowanych wskazała na potrzebę zmiany narracji społecznej oraz ochrony ich praw.


Kluczowe informacje:
Podczas panelu omówiono obecny stan systemu wentylacji mechanicznej domowej w Polsce, wyzwania oraz potencjalne zmiany w modelu świadczeń.
NFZ i AOTMiT zakończyły swoje prace nad propozycją nowego modelu, który jednak wciąż czeka na decyzję Ministerstwa Zdrowia.
W dyskusji brakowało przedstawicieli MZ, co utrudniło pełniejsze omówienie możliwości wdrożenia proponowanych rozwiązań.
Po konferencji przedstawiciel NFZ zobowiązał się przygotować notatkę dla Prezesa Funduszu, co może być krokiem w kierunku przyspieszenia decyzji.
 
Podsumowanie całościowe
Debata wytyczyła kierunki działań, które mogą znacząco poprawić jakość życia pacjentów wentylowanych mechanicznie w warunkach domowych. Dalsza współpraca środowiska medycznego, instytucji publicznych oraz decydentów jest kluczowa, aby wdrożyć nowoczesne rozwiązania na miarę XXI wieku.
System opieki nad pacjentami wentylowanymi wymaga pilnych zmian, szczególnie w zakresie dostępności świadczeń i finansowania.
Bez zaangażowania Ministerstwa Zdrowia nowe rozwiązania pozostają w zawieszeniu, pomimo zakończenia prac NFZ i AOTMiT.
Warto uwzględnić głos pacjentów i ich rodzin w debacie o zmianach systemowych – zarówno poprzez formalne pisma, jak i dyskusje społeczne.
Zwrócenie uwagi na prawa pacjentów, jakość opieki oraz etyczne aspekty końca życia może pomóc zmienić narrację społeczną i systemową wokół wentylacji mechanicznej.